Een grotere Republiek

Als Willem van Oranje wordt vermoord, wordt zijn zoon Maurits van Nassau benoemd tot stadhouder van Holland en Zeeland, hij is dan 18 jaar. Maurits heeft vooral interesse voor de militaire zaken. Hij bedenkt bijvoorbeeld een waterlinie. Hij heeft weinig interesse in de politiek dit laat hij daarom ook over aan de Staten-Generaal.

Maurits wordt aanvoerder van het Staatse leger, hij gaat met zijn leger de strijd aan met de Spanjaarden. Doordat de Engelsen ook de strijd aangaan met Spanje (in 1585), krijgt Maurits steun van een nieuwe bondgenoot. Met geduld en militair inzicht weet Maurits Deventer en Breda in te nemen.

Maurits heeft veel succes, dit komt door:

  • De hervorming van het Staatse leger. Dat is weliswaar klein, maar goed betaald en goed bewapend.
  • Het gebruik van steden lang rivieren. Maurits maakt slim gebruik van de Nederlandse rivieren worden opslagplaatsen gebouwd.
  • De muiterijen in het Spaanse leger. Spaanse huurlegers worden bij gebrek aan geld geregeld niet betaald, waardoor zij af en toe muiten.
  • De alsmaar verdeelde aandacht die de Spanjaarden moeten opbrengen. Zij vechten niet alleen tegen de Hollandse opstandelingen en de Engelsen, maar ook nog eens tegen Frankrijk! Dit na de uitvaardiging in 1598 van het Edict van Nantes door de protestantse koning van Frankrijk Hendrik IV.

De Spanjaarden vechten over zee en over land. Op zee vaart de Spaanse Armada richting Engeland om ze aan te vallen (dit gebeurt in 1588). Dit mislukt onder andere door een zware storm. Uit Spanje vertrokken 139 schepen daar kwam maar een deel van terug. Op het land heeft Spanje meer succes.

Stadhouder tegenover landsadvocaat

De noordelijke gewesten werken met elkaar samen. In de Staten-Generaal praten de gewesten vooral over de buitenlandse politiek. Wanneer Maurits opperbevelhebber wordt, is de leiding van de Staten-Generaal in handen van Johan van Oldenbarnevelt. Hij was advocaat van Willem van Oranje, eerst was hij advocaat en later was hij landsadvocaat.

Maurits en van Oldenbarnevelt verschillen veel van elkaar. Maurits is een erg voorzichtige militair en van Oldenbarnevelt is een politicus die veel risico’s neemt. Omdat de opstand veel schade brengt aan de handel wil van Oldenbarnevelt een wapenstilstand met Spanje. Maurits wil dit niet. In 1609 is het van Oldenbarnevelt toch gelukt om het Twaalfjarige bestand in te voeren. Na het verlies bemoeit Maurits zich ook met de politiek.

Van Oldenbarnevelt en Maurits sluiten zich beiden aan bij een andere calvinistische partij. Tussen die partijen is een ruzie. Als Maurits ervan beschuldigt wordt om zijn macht uit te breiden om koning te worden, wordt van Oldenbarnevelt later ook beschuldigt maar dan van landverraad. Wanneer Maurits in 1618 de macht grijpt, wordt Johan van Oldenbarnevelt opgepakt en veroordeeld tot de dood.

Bevrijd van de Spanjaarden

In 1625 overlijdt Maurits. Dan volgt zijn halfbroer Frederik Hendrik hem op. Als de volgende stadhouder slaagt hij er in om de Spanjaarden steeds meer uit het grondgebied van de Nederlandse gewesten te verjagen.

In de Republiek is een poging gedaan om de geloofsproblemen binnen het calvinisme op te lossen. Dit gebeurt tijdens een speciale kerkvergadering, de Synode van Dordrecht. Na de vergadering wordt er een eind gemaakt aan de problemen. Daarnaast moet er een Nederlandse Bijbelvertaling komen. Deze Statenvertaling is er in 1637.

De oorlog tegen Spanje gaat gewoon door. Na een aantal jaren krijgen de opstandelingen steeds meer succes. Dat komt ook omdat de Spanjaarden ondertussen ook oorlog voeren met andere Europese landen. In 1648 geeft Spanje op, dan wordt het Verdrag van Westfalen getekend. Binnen dit verdrag zijn verschillende afspraken gemaakt, waaronder het einde aan de oorlog tussen Spanje en de Nederlandse Republiek. De ondertekening betekent na 80 jaar eindelijk een einde aan de Nederlandse Opstand.

 

Gemaakt door:

Lisa Jonker en Monique Martens uit 2A3, Maaswaalcollege Veenseweg,